Van treinen kijken naar het coOperating System

Als ik eraan denk, dan krijg ik bijna de rillingen over mijn rug: twee auto’s die ieder met 80 kilometer per uur rakelings langs elkaar afrijden. Dit zou never nooit toegelaten zijn, als auto's bijvoorbeeld pas in 2020 uitgevonden zouden zijn. Toch gebeurt dit ontelbare keren per dag en we vinden het de normaalste zaak van de wereld. Misschien heb je er eigenlijk nooit zo bij stilgestaan hoe bizar dit eigenlijk is.

Waarom kan dit zomaar? Waarom liggen we niet wakker van dit enorme risico? Nou, eigenlijk heel simpel: iedereen houdt zich gewoon aan de geldende verkeersregels.

Ik neem je graag nog even verder mee in mijn gedachtegang: stel dat er géén verkeersregels waren en iedereen zou doen waar hij zin in had of logisch vond in het verkeer. Kijk maar of je de rotonde linksom of rechtsom neemt. Doe maar wat je wilt als je een kruispunt nadert. Kijk maar wat je fijn vindt: links of rechts van de weg rijden. Als we geen verkeersregels zouden hebben, zou de efficiency van onze infrastructuur drastisch omlaaggaan. En wel tot een factor 5 als we de logica van de stromingsleer aanhouden.

Eerlijk gezegd krijg ik dat gevoel ook als ik in sommige organisaties rondloop; wat gaat er enorm veel energie verloren omdat er geen heldere afspraken zijn en iedereen doet wat hem op dat moment het beste lijkt. Dat kan toch veel soepeler allemaal?! Ik ben er stellig van overtuigd dat we met minder energie en op een prettigere manier veel meer voor elkaar kunnen krijgen. De queeste om daaraan bij te dragen heeft me al mijn hele leven te pakken. Als kind al kon ik me verbazen over mensen die duidelijk met tegenzin inefficiënt werk deden. Daar is het leven toch te kort voor? Ik kan me ook herinneren dat ik enorm geboeid was, als ik op plekken kwam waar alles, ondanks de drukte, soepel bleek te verlopen. Zo zie ik mezelf nog staan als jongetje op het station van Eindhoven.

Mijn moeder kon mij als kind maar op één manier meekrijgen naar de stad voor nieuwe kleren: beloven dat we ook even naar het Centraal Station in Eindhoven gingen. Natuurlijk kende mijn moeder me als geen ander. Ze wist hoeveel plezier ze me daarmee deed. En dus deed ze wat de meeste moeders zouden doen: we gingen altijd even treinen kijken. Gewoon… Kijken…!

Ik kon eindeloos gefascineerd kijken naar de treinen die kwamen en gingen. De hordes mensen die in- en uitstapten. Dat leek allemaal vanzelf te gaan, terwijl ik wist dat dát nou juist niet kon. Het kón niet vanzelf gaan, maar het leek wel zo. Ik kon eindeloos fantaseren over wat er schuilging achter die schijn.

Tijdens de voorjaarsvakantie zat ik te wachten op een balkon op Schiphol en ik besefte dat ik nog steeds door dit soort situaties gefascineerd raak. Drommen met mensen die van A naar B bewegen. Inmiddels heb ik beter door onder welke voorwaarden dat werkt. Dankzij duidelijke regels, heldere instructies en toegankelijke systemen, is het mogelijk om op Schiphol tijdens drukke dagen zo'n 70.000 mensen vanuit duizenden verschillende plekken naar duizenden andere plekken te sluizen en dat gaat (meestal) super soepel.

_{Lees verder na de afbeelding.}

Steeds vaker wordt een samenhangend systeem waarbinnen samenwerking mogelijk is, een 'Operating System' (OS) genoemd. Deze term is het meest bekend uit de ICT. We kennen allemaal Windows, iOS of Linux. Software die het mogelijk maakt dat verschillende applicaties op hetzelfde systeem samenwerken.

Terwijl de technische componenten van een computer (chips, processors, drives) goed moeten zijn, zorgt het OS ervoor dat je gebruiksvriendelijk verschillende programma’s tegelijk kunt gebruiken. Je kunt deze term ook gebruiken in andere contexten, zoals in het verkeer. Daar is het belangrijk dat er betrouwbare voertuigen gebruikt worden met capabele chauffeurs en het 'Operating System' zorgt dat iedereen zich tegelijkertijd veilig en soepel over de weg beweegt. Ditzelfde geldt voor het ‘Operating System’ van Schiphol of van de NS.

En hoe zou het zijn als we dezelfde vertaling maken naar organisaties? Het is belangrijk dat je capabele mensen hebt en goede tools (computers, machines, gereedschap), maar dat is geen garantie voor een soepel systeem. Het juiste ‘Operating System’ kan ervoor zorgen dat de mensen en tools op een effectieve, efficiënte en soepele manier samenwerken. En dat is precies wat een ‘Operating System’ in een organisatie dient te ondersteunen: samenwerking. Vandaar dat ik het graag een coOperating System noem.

Een coOperating System zorgt ervoor dat iedereen die in of rondom een organisatie werkzaam is op een vergelijkbare manier omgaat met de zaken waarvan je wilt dat ze geen overbodige energie kosten. Denk aan de methode van plannen, vergaderen, tot de juiste KPI's komen, doelen stellen, meten, analyseren, innoveren en nog zo veel meer. Ik heb inmiddels veel organisaties van binnenuit ervaren en ik merk dat dit, net zoals in de stromingsleer, factoren verschil kan maken in het resultaat van een organisatie. Het zorgt ervoor dat de energie niet verspild wordt aan onnodige zaken en dat je die energie inzet voor zaken die ertoe doen: een tevreden klant, een prettige werksfeer, het doorvoeren van innovaties voor de toekomst.

Sommige mensen zullen misschien denken: maar werkt zo'n coOperating System niet heel erg als een keurslijf? Ik ben ervan overtuigd dat dat enorm meevalt. Ondanks dat een goed coOperating System je beperkt in een aantal keuzes, brengt het enorm veel voordelen met zich mee. Die maken de beperking meer dan acceptabel. Vergelijk het maar weer met het verkeer, Schiphol, Windows, iOS of wat mij betreft met Eindhoven Centraal. Er zijn een aantal restricties waaraan je je moet houden, die er juist voor zorgen dat je snel en makkelijk je eigen keuzes kunt maken. Je kunt efficiënt werken met allerlei verschillende applicaties en op een fijne manier reizen naar alle willekeurige plekken op aarde.

Dit zijn dan ook precies voorwaarden waaraan een coOperating System moet voldoen: toegankelijkheid, ondersteuning én eindeloos veel mogelijkheden bieden om voor elkaar te krijgen wat jij, jouw team en jouw organisatie belangrijk vinden.

Aangezien ik al jarenlang gefascineerd ben door deze manier van kijken, heb ik inmiddels een redelijk goed idee over hoe zo’n coOperating System eruit zou kunnen zien. Ik vertel je er graag meer over in mijn komende blogs.